5. Katalog zajęć pozakierunkowych

Liczba godzin ćw./tydz.: 0

W każdym sporcie odnaleźć możemy wiele elementów, w których fizyka odgrywa istotną, a często wręcz kluczową rolę. Z praw fizyki korzystamy opisując ruch ciała ludzkiego, odbicie piłki, lot strzały, pociągnięcie wiosła czy stabilność roweru. Rzadko natomiast - jeśli w ogóle - myślimy o fizyce śledząc widowisko sportowe. Aby ją zauważyć i uświadomić sobie jej rolę, musimy spojrzeć na sport nieco inaczej niż czynimy to zazwyczaj. Takie właśnie nietypowe spojrzenie proponuję słuchaczom wykładu zatytułowanego Fizyka Sportu.

Przyjrzenie się wybranym dyscyplinom sportowym przez pryzmat podstawowych praw fizyki pozwoli na dokonanie ciekawych, a często nie dostrzeganych skojarzeń i porównań. Czasem bywają one zaskakujące. Tych, którzy oczekują, że wysłuchanie wykładu uczyni z nich sportowych mistrzów, muszę niestety rozczarować. Wiedzieć, co należy zrobić i rozumieć dlaczego, a umieć wykonać ? to dwie zupełnie różne rzeczy. Mam jednak nadzieję, że poznawcze aspekty wykładu zrekompensują wspomniane ograniczenia aplikacyjne, czyniąc go atrakcyjnym i interesującym.

W trakcie wykładu postaram się m.in. odpowiedzieć na następujące pytania: Dlaczego trudno jest szybko chodzić? Dlaczego flopem skaczemy najwyżej? Ile można skoczyć na Księżycu (teoria i eksperyment)? Czy kot spada zawsze na cztery łapy? Czy strzała obdarzona jest pamięcią? Jak skręcać na nartach nie umiejąc na nich jeździć? Komu wiatr pomaga, a komu przeszkadza? Dlaczego po włosku i po niemiecku wiosłuje się szybciej? Czy opłaca się płynąć pod wodą? Jakie koła w rowerze: duże, pełne, okrągłe? Jak szybką grą jest ping-pong? Jak rzucać celnie do kosza? Z jaką dokładnością warto notować rekordy? A także na wiele innych.

Uwaga: Wykład pomyślany jest jako wykład ogólnouniwersytecki i może zainteresować studentów wszystkich wydziałów. Wymagania ograniczają się jedynie do znajomości podstawowych praw fizyki. Wskazane jest natomiast zainteresowanie sportem. 

Liczba godz. ćw./tydz.: 0

Wykład przeznaczony jest dla studentów wydziałów przyrodniczych (studentom Wydziału Fizyki nie jest on zaliczany ani do godzin z fizyki, ani do godzin pozakierunkowych). 

Program:

1. Dawne i współczesne poglądy na budowę i strukturę Wszechświata.
2. Wielki Atraktor i wielkie pustki.
3. Kanibalizm między galaktykami.
4. Niewidoczna, "ciemna" materia w naszej i innych galaktykach.
5. Czy Słońce jest typową, czy wyjątkową gwiazdą?
6. Co czeka Słońce i inne gwiazdy?
7. O większych od Słońca ciałach Układu Słonecznego.
8. O wulkanach i cyklonach na innych planetach i ich księżycach.
9. Co wiemy o planetach wokół innych gwiazd?
10. Czy warto szukać życia poza Ziemią?

Liczba godzin ćw./tydz.: 0

Wykład obejmuje zarys historii fizyki od czasów najdawniejszych do obecnych. Zakres fizyki ulegał w różnych epokach dużym zmianom. Jeszcze w XVIII wieku podręczniki fizyki obejmowały zagadnienia, które dziś wchodzą do chemii, astronomii, mineralogii i biologii. W wykładzie przedstawiany jest w zasadzie tylko rozwój metod badawczych i pojęć fizycznych, ale podkreślane są związki historyczne z innymi dyscyplinami.

Główne rozdziały to: 

1. Prehistoria nauki. Nauka w starożytności. System Arystotelesa. Nauka w średniowieczu (rola Arabów). Ponowne odkrycie nauki greckiej w czasie Renesansu. Od Kopernika do Newtona: droga do odkrycia ciążenia powszechnego. Optyka Newtona. Rozwój nauki o gazach (Pascal, Guericke, Boyle). Elektryczność od Gilberta do Coulomba. Fizyka nieważkich fluidów. Droga do elektromagnetyzmu (Oerstedt, Faraday, Maxwell). Teoria Younga-Fresnela. Odkrycie zasady zachowania energii (Carnot, Mayer, Joule, Helmholtz, Kelvin). Powstanie teorii kinetyczno-molekularnej i fizyki statystycznej (Boltzmann, Clausius). 
2. Początki nowej fizyki (promienie X, promieniotwórczość, pierwsze modele atomu). Teoria względności. Mechanika kwantowa. Rozwój fizyki w ostatnim półwieczu. 

Część wiadomości można znaleźć w książce: Max von Laue, Historia fizyki

Obszerniejszy podręcznik jest w przygotowaniu. 

Wykład należy do zajęć ogólnouniwersyteckich i jest dostępny dla studentów innych wydziałów. Studenci fizyki skorzystają jednak najwięcej, jeśli przedtem wysłuchali przynajmniej wykłady z Fizyki I, II, III, IV. 

Zaliczenie na ocenę.

Liczba godz. ćw./tydz.: 0

Wykład jest poświęcony wybranym zjawiskom fizycznym szczególnie istotnych dla ochrony środowiska. Wykład obejmuje takie działy fizyki jak: mechanika, termodynamika, elektryczność i magnetyzm, optyka oraz pewne zagadnienia fizyki współczesnej. Wykłady są bogato ilustrowane pokazami. Szczególny nacisk położono na zrozumienie i umiejętność opisu zjawisk zachodzących w środowisku.

Uwaga: wykład nie daje punktów kredytowych studentom Wydziału Fizyki!!!

Egzamin

Liczba godz. ćw./tydz.: 2

Kurs przygotowuje studentów do budowy, konfiguracji, optymalizacji i administracji sieci komputerowej bazującej na serwerze Windows 2000.

Szkolenia przygotowują do uzyskania certyfikatu MCP (Microsoft Certified Profesional) - tytułu, który jest honorowany na całym świecie (więcej informacji na temat certyfikatów można znaleźć na stronach: http://www.microsoft.com/poland/train_cert/certyfikaty.htm). Szkolenia skierowane są do studentów licencjatu Metody komputerowe fizyki, ale zapraszamy na nie również studentów innych specjalizacji. 

Program:

Szkolenie zawiera informacje dotyczące Windows 2000 Professional i Windows 2000 Server i jest odpowiednikiem kursu Microsoft: 2152 Implementing MS Windows 2000 Professional and Server.

Zajęcia obejmują następujące tematy:

1. Konfigurowanie środowiska Windows 2000.
2. Łączenie użytkowników Windows 2000 z siecią.
3. Planowanie i tworzenie grup lokalnych i globalnych.
4. Planowanie i przypisywanie uprawnień NTFS.
5. Udostępnianie plików, folderów, drukarek.
6. Inspekcję zasobów i zdarzeń.
7. Zarządzanie uprawnieniami.
8. Zarządzanie drukarkami.
9. Zarządzanie dyskami.
10. Ochronę zasobów przed zniszczeniem.
11. Instalację i konfigurowanie sesji terminalowych

Materiały Microsoft Press udostępnione studentom na zajęciach.

Literatura uzupełniająca:

Networking Essential wydawnictwa Microsoft Press.

Zaliczenie co najmniej 60 godzin zajęć informatycznych w ramach studiów ogólnych (tzn. oprócz Programowania I).

Znajomość podstaw zagadnień związanych z sieciami komputerowymi, np. opisanych w książce Networking Essential wydawnictwa Microsoft Press (dostępna od lipca 1999 w bibliotece IFD).

Warunkiem zaliczenia zajęć jest uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium końcowego. Po ukończeniu zajęć i zdaniu egzaminu w autoryzowanym ośrodku egzaminacyjnym Microsoft możliwe będzie uzyskanie tytułu MCP. Egzamin będzie bezpłatny dla osób, które uzyskają najlepsze wyniki z kolokwium końcowego. 

Uwaga: studentom studiów magisterskich Wydziału Fizyki zajęcia OG5, OG6 i OG9 mogą być zaliczone do godzin ogólnych w wymiarze sumarycznym do 60h (5 punktów kredytowych).

Liczba godz. ćw./tydz.: 2

Kurs zapoznaje studentów z ogólnymi zagadnieniami związanymi z relacyjnymi bazami danych. Umożliwia studentom nabycie wiedzy i umiejętności tworzenia i zarządzania bazami danych poprzez Microsoft SQL-Server 2000 na platformie Windows 2000.

Szkolenia przygotowują do uzyskania certyfikatu MCP (Microsoft Certified Profesional) - tytułu, który jest honorowany na całym świecie (więcej informacji na temat certyfikatów można znaleźć na stronach: http://www.microsoft.com/poland/train_cert/certyfikaty.htm).

Szkolenia skierowane są do studentów licencjatu Metody komputerowe fizyki, ale zapraszamy na nie również studentów innych specjalizacji. Szkolenia i pierwsze podejście do egzaminu MCP są dla studentów bezpłatne (patrz poniżej). Szkolenia nie są obowiązkowe. 

Program:

Zajęcia będą obejmowały tematykę licencjonowanego kursu Microsoft:

"Programming a Microsoft SQL Server 2000 Database". 

Na pierwszych zajęciach słuchacze zostaną zapoznani z podstawowymi pojęciami z zakresu relacyjnych baz danych, w szczególności ze strukturą Servera SQL, jego funkcjami i możliwościami.

Główna cześć zajęć skoncentrowana będzie na nauczeniu języka Transact-SQL, służącego do tworzenia, zarządzania i modyfikacji baz danych na serwerze MS-SQL. Można ją podzielić na trzy części:

1. Tworzenie bazy danych, plików i grup plików bazy danych, tabel i typów danych użytkownika.
2. Implementacja integralności danych oraz optymalizacja bazy danych.

Omówione zostaną typy integralności danych, zagadnienia związane ze stosowaniem wartości domyślnych, kluczy podstawowych i obcych oraz reguł. Wprowadzone zostanie pojecie indeksów oraz zagadnienia związane z ich planowaniem, tworzeniem i konserwacja.
3. Zaawansowane techniki kwerend. 

Na zakończenie omówione zostaną zagadnienia związane z programowaniem baz danych znajdujących się na wielu komputerach, a także mechanizmy Serwera SQL zapewniające poprawę wydajności baz danych. Przedstawione będą typowe problemy związane ze współużytkowaniem baz danych oraz metody poprawy działania. Ta część zajęć stanowić będzie pewien bardzo elementarny wstęp do zagadnień związanych z administracja baz danych.

Materiały Microsoft Official Curriculum, udostępnione studentom na zajęciach.

MS SQL Server: Books Online, udostępnione studentom na zajęciach w wersji elektronicznej.

Literatura uzupełniająca:

Książki wydawnictwa Microsoft Press.

Zaliczenie co najmniej 60 godzin zajęć informatycznych (oprócz Programowania I).

Warunkiem zaliczenia zajęć jest uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium końcowego. Po ukończeniu zajęć i zdaniu egzaminu w autoryzowanym ośrodku egzaminacyjnym Microsoft możliwe będzie uzyskanie tytułu MCP. Egzamin będzie bezpłatny dla osób, które uzyskają najlepsze wyniki z kolokwium końcowego.

Uwaga: studentom studiów magisterskich Wydziału Fizyki zajęcia OG5, OG6 i OG9 mogą być zaliczone do godzin ogólnych w wymiarze sumarycznym do 60h (5 punktów kredytowych).

Liczba godzin ćw./tydz.:

Celem wykładu jest wyrobienie w słuchaczach nawyku analizy złożonych zjawisk i procesów za pomocą modeli matematycznych. Różnorodne modele zostaną omówione i wykorzystane do wprowadzenia i wyjaśnienia następujących pojęć: Stan układu, determinizm, automat komórkowy, prawa zachowania, warunki początkowe i brzegowe, proces, równanie ewolucji, sprzężenie zwrotne, prawdopodobieństwo, informacja, entropia, algorytm genetyczny, sieć neuronowa, teoria gier, samopodobieństwo, fraktal, chaos, złożoność i wiele innych.

Pojęcia te będą ilustrowane licznymi przykładami z dziedziny nauk przyrodniczych i społecznych. Wykładowi (2godz. tyg.) będą towarzyszyły liczne pokazy (1 godz. tyg.). Słuchacze otrzymają także do samodzielnych ćwiczeń wiele programów komputerowych ilustrujących wykład.

Dalsze informacje ...

Wykład Modelowanie Rzeczywistości dostępny będzie dla wszystkich studentów UW, gdyż do jego zrozumienia potrzebna będzie jedynie dobra znajomość matematyki na poziomie szkoły średniej. Należy się jednak liczyć z koniecznością zaangażowania znacznego potencjału intelektualnego niezbędnego do zrozumienia i przyswojenia nowych pojęć i metod.

Warunkiem zaliczenia wykładu będzie obecność na zajęciach; dodatkowym warunkiem dla zaliczenia na ocenę jest samodzielne wykonanie pod koniec semestru pracy zaliczeniowej.

Liczba godzin ćw./tydz.: 0

Program:

Celem wykładu jest poszukiwanie drogi od prostych doświadczeń i obserwacji do wybranych praw rządzących zjawiskami fizycznymi. Znaczna część doświadczeń ilustrujących wykład nadaje się do wykonania w warunkach domowych (jak w książce J. Gaj, Laboratorium Fizyczne w domu, WNT, Warszawa 1980 czy w serii artykułów Laboratorium Wiedzy i Życia, Wiedza i Życie, XII.2000 - VII.2001) . Wzory i rachunki będą zredukowane do niezbędnego minimum. Rozważane doświadczenia i obserwacje są ułożone w czterech częściach:

1. Siła i ruch.
2. Drgania i fale.
3. Ciepło i cząsteczki.
4. Pola i prądy.
5. Światło widzialne i niewidzialne.

Artykuły: Laboratorium Wiedzy i Życia, Wiedza i Życie, XII.2000 - VII.2001.

Egzamin

Liczba godz. ćw./tydz.: 2

Kurs uczy studentów tworzenia profesjonalnych aplikacji przy wykorzystaniu pakietu Visual Studio 6.0 firmy Microsoft.

Zajęcia przygotowują do uzyskania certyfikatu MCP (Microsoft Certified Profesional) - tytułu, który jest honorowany na całym świecie (więcej informacji na temat certyfikatów można znaleźć na stronach: http://www.microsoft.com/poland/train_cert/certyfikaty.htm). Zajęcia są skierowane do studentów licencjatu Metody komputerowe fizyki, ale zapraszamy na nie również studentów innych specjalizacji. 

Program:

W roku akademickim 2001/2002 kurs będzie dotyczył programowania w Visual Basicu i będzie oparty na kursach Microsoftu:

Mastering Microsoft Visual Basic Fundamentals, oraz

Mastering Microsoft Visual Basic Development.

Główne zagadnienia:

1. Podstawy tworzenia aplikacji w Visual Basicu.
2. Korzystanie z gotowych komponentów ActiveX oraz tworzenie własnych.
3. Tworzenie aplikacji bazodanowych.

Materiały Microsoft Press udostępnione studentom na zajęciach.

Literatura uzupełniająca:

Dowolne podręczniki dotyczące programowania w Visual Basicu.

Zaliczenie co najmniej 60 godzin zajęć informatycznych w ramach studiów ogólnych (tzn. oprócz Programowania I).

Warunkiem zaliczenia zajęć jest uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium końcowego. Po ukończeniu zajęć i zdaniu egzaminu w autoryzowanym ośrodku egzaminacyjnym Microsoft możliwe będzie uzyskanie tytułu MCP. Egzamin będzie bezpłatny dla osób, które uzyskają najlepsze wyniki z kolokwium końcowego. 

Uwaga: studentom studiów magisterskich Wydziału Fizyki zajęcia OG5, OG6 i OG9 mogą być zaliczone do godzin ogólnych w wymiarze sumarycznym do 60h (5 punktów kredytowych).

Liczba godzin ćw./tydz.: 2

Wykład daje podstawy do świadomego i efektywnego korzystania komputerów i Internetu.

• Co to jest komputer? Cyfrowy zapis informacji + korekcja błędów = rewolucja cyfrowa. 
• Dlaczego korzystanie z komputera jest proste? Jednolity interfejs: myszka, okna, rozwijane menu, paski narzędziowe, pamięć podręczna. 
• Jak to działa? Algorytm - język programowania - program komputerowy. Zera i jedynki. Ponumerować litery (ASCII). Pliki: rodzaje i lokalizacja (ścieżka dostępu). Formaty (bmp jpg gif tiff png au wav mid... ). 
• Co to jest system operacyjny - wielodostępny, wielozadaniowy ... 
• Sieci komputerowe: lokalne i rozległe (LAN i WAN, Intranet i Internet) -- czemu służą i czym się od siebie różnią. 
• Internet - jak to działa? Adres: komputera w Internecie, pliku w komputerze, użytkownika... IP, URL, DNS, TCP, email, ftp, irc ... . Sieć = standardy. 
• Czego potrzeba do korzystania z Internetu? Darmowy dostęp do Internetu i konta pocztowe, dostęp przez płatne numery dostawców usług internetowych (Interner Service Provider, ISP), callback, połączenia stałe, WAP, GPRS... 
• Światowa pajęczyna - World Wide Web i język HTML. Wyszukiwanie informacji i tworzenie własnych stron WWW (na darmowych serwerach). 
• Krótko: 
• Programy komputerowe - wszystko co można zalgorytmizować. Edytor tekstu, program graficzny czy skład drukarski? Bazy danych - pojęcie indeksu i relacyjności. Arkusz kalkulacyjny. Czy komputer myśli? Test Turinga. 
• Komputery dnia dzisiejszego: dlaczego Intel/PC jest standardem i co to znaczy. Pojęcie kompatybilności - na poziomie sprzętu i oprogramowania. Składniki komputera PC i ich znaczenie: megabajty, megaherce, akceleratory.... 
• Problemy stworzone przez Sieć i komputery - mity i fakty: 
• Bezpieczeństwo i prywatność w Internecie 
• Aspekty prawne 
• Etyka internauty 

Zajęcia sugerowane do zaliczenia przed wykładem: --

zaliczenie ćwiczeń: stworzenie własnej strony WWW na którymś z "darmowych" serwerów, przesłanie URL oraz tekstu html (bez rysunków) przez email na adres prowadzącego ćwiczenia; ćwiczenie z obsługi edytora lub innego programu - ustalone przez prowadzącego - wysłane przez email jako załącznik; sprawdzian umiejętności praktycznych i zrozumienia podstaw z wykładu - indywidualnie u prowadzącego ćwiczenia. 

Liczba godzin ćw./tydz.: 0

1. Wiedza na sprzedaż: wczoraj, dziś i jutro. Podstawowe zasady przemawiania, wygłaszania wykładów i prelekcji. Czy każdy może zostać Demostenesem?
2. Jak napisać artykuł lub książkę? Pisma o różnym poziomie i skierowane do różnych grup odbiorców. Jak pisać do tych różnych kategorii.
3. Popularyzacja nauki w Polsce i na świecie. Czego oczekują odbiorcy? Czy umiemy "sprzedawać" naukę?
4. Pojawienie się nowych środków wyrazu: fotografii, filmu, radia i TV, komputerów i prezentacji multimedialnych.
5. Sensacja w nauce. Efekty rewolucji naukowo-technicznej ? ogromny zalew informacji o osiągnięciach, a możliwości percepcji i ... pamięci człowieka.
6. Jak się robi popularnonaukową audycję, film i program TV.
7. Obraz polskiej nauki w mass mediach. Filmy promocyjne i instruktażowe - ich najczęstsze cechy i wady. Prezentacja multimedialna.
8. Opowiadać, czy dyskutować? Kto chce słuchać "wymądrzania" się uczonych? Popularyzacja, czy publicystyka naukowa? Edukacja i popularyzacja nauki - czy to jest to samo?
9. Marketing nauki. Jak wprowadzić nowe osiągnięcia na rynek w niełatwej sytuacji rynkowej? Reklama nauki.
10. Czy można nauką zainteresować wszystkich? Poziom społeczeństwa, a poziom popularyzacji.

Egzamin

Liczba godzin ćw./tydz.: 0

W czasie wykładu studenci korzystają z tych tekstów w miarę możliwości powtarzają opisane w nich doświadczenia, porównując ich interpretację dawną i współczesną, śledzą ewolucję wybranych pojęć fizycznych.

Program: 

1. Galileusz i jego doświadczenie. Proces Galileusza.
2. Pojęcie próżni, Arystoteles, doświadczenia W. Magniego, B. Pascala, E. Torricellego.
3. Wybrane doświadczenia I. Newtona.
4. Ewolucja poglądów na temat światła. Doświadczenia Younga, Fresnela.
5. Ewolucja poglądów na budowę Układu Planetarnego. Ptolemeusz, Kopernik, Kepler, Tycho de Brahe. Odkrycie Neptuna, Urana, Plutona.
6. Odkrycie prądu elektrycznego. Doświadczenia Galvaniego, Volty, Oersteda, Amper'a.
7. Wybrane doświadczenia M. Faradaya.
8. Narodziny termodynamiki. Carnot, Laplace, Mayer, Joule.
9. Ewolucja wyobrażeń o budowie atomowej. Atomy Demokryta, Daltona, Doświadczenie Perrina, ruchy Browna.
10. Narodziny mechaniki kwantowej. Widma emisyjne, zjawisko fotoelektryczne, odkrycie promieniotwórczości naturalnej, doświadczenie Rutherforda, koncepcja Plancka promieniowania termicznego ciał.

Egzamin ustny