5. Katalog zajęć pozakierunkowych

w tym wykłady ogólnodostępne:
Tajemnice Wszechświatasemestr zimowy
Doświadczenia historyczne w fizycesemestr zimowy
Fizyka w doświadczeniachsemestr letni środy 16-18 SSD Hoża 69 od 19.02.2003
Historia fizykisemestr letniśrody, piątki 15-17 Nowa Aula Hoża 69 od 19.02.2003
Modeling Realitysemestr letniwtorki 17-19 SDD Hoża 69 od 18.02.2003
Fizyka dnia codziennegosemestr letniśrody 17-19 Aula S1 Smyczkowa 5/7 od 19.02.2003

Zob. też Wolnodostępne wykłady pozakierunkowe na innych wydziałach UW

***

Przedmiot: OG2 Tajemnice Wszechświata

Wykładowca: prof. dr hab. Kazimierz Stępień

Semestr: zimowy

Liczba godz. wykł./tydz.: 2

Liczba godz. ćw./tydz.: 0

Kod: 13.701OG2

Ilość punktów kredytowych: 2,5

Uwaga:

Wykład przeznaczony jest dla studentów wydziałów przyrodniczych (studentom Wydziału Fizyki nie jest on zaliczany ani do godzin z fizyki, ani do godzin pozakierunkowych).

Program:

  1. Dawne i współczesne poglądy na budowę i strukturę Wszechświata.
  2. Wielki Atraktor i wielkie pustki.
  3. Kanibalizm między galaktykami.
  4. Niewidoczna, "ciemna" materia w naszej i innych galaktykach.
  5. Czy Słońce jest typową, czy wyjątkową gwiazdą?
  6. Co czeka Słońce i inne gwiazdy?
  7. O większych od Słońca ciałach Układu Słonecznego.
  8. O wulkanach i cyklonach na innych planetach i ich księżycach.
  9. Co wiemy o planetach wokół innych gwiazd?
  10. Czy warto szukać życia poza Ziemią?
    11.

Proponowane podręczniki:

Zajęcia wymagane do zaliczenia przed wykładem:

Forma zaliczenia:

***

Przedmiot: OG3 Historia fizyki

Wykładowca: prof. dr hab. Andrzej K. Wróblewski

Semestr: letni
środy, piątki 15-17
Nowa Aula Hoża 69 (od 19.02)

Liczba godzin wykł./tydz.: 4

Liczba godzin ćw./tydz.: 0

Kod: 13.201OG3

Ilość punktów kredytowych: 5

Program:

Wykład obejmuje zarys historii fizyki od czasów najdawniejszych do obecnych. Zakres fizyki ulegał w różnych epokach dużym zmianom. Jeszcze w XVIII wieku podręczniki fizyki obejmowały zagadnienia, które dziś wchodzą do chemii, astronomii, mineralogii i biologii. W wykładzie przedstawiany jest w zasadzie tylko rozwój metod badawczych i pojęć fizycznych, ale podkreślane są związki historyczne z innymi dyscyplinami.

Główne rozdziały to: Prehistoria nauki. Nauka w starożytności. System Arystotelesa. Nauka w średniowieczu (rola Arabów). Ponowne odkrycie nauki greckiej w czasie Renesansu. Od Kopernika do Newtona: droga do odkrycia ciążenia powszechnego. Optyka Newtona. Rozwój nauki o gazach (Pascal, Guericke, Boyle). Elektryczność od Gilberta do Coulomba. Fizyka nieważkich fluidów. Droga do elektromagnetyzmu (Oersted, Faraday, Maxwell). Teoria Younga-Fresnela. Odkrycie zasady zachowania energii (Carnot, Mayer, Joule, Helmholtz, Kelvin). Powstanie teorii kinetyczno-molekularnej i fizyki statystycznej (Boltzmann, Clausius).

Początki nowej fizyki (promienie X, promieniotwórczość, pierwsze modele atomu). Teoria względności. Mechanika kwantowa. Wczesne lata fizyki jądra atomowego i cząstek elementarnych. Rozwój optyki i fizyki materii skondensowanej. Najważniejsze wydarzenia z historii astrofizyki. Rozwój fizyki w ostatnich dekadach XX wieku.

Wykład jest bogato ilustrowany przezroczami (portrety uczonych, obrazy instrumentów z różnych epok) oraz oryginalnymi wydawnictwami z dawnych lat.

Proponowane podręczniki:

Część wiadomości można znaleźć w książce: Max von Laue, Historia fizyki

Obszerniejszy podręcznik jest w przygotowaniu.

Zajęcia sugerowane do zaliczenia przed wykładem:

Wykład należy do zajęć ogólnouniwersyteckich i jest dostępny dla studentów innych wydziałów. Studenci fizyki skorzystają jednak najwięcej, jeśli przedtem wysłuchali przynajmniej wykłady z Fizyki I, II, III, IV.

Forma zaliczenia:

Zaliczenie na ocenę.

***

Przedmiot: OG4 Fizyka dla studentów Międzywydziałowych Studiów Ochrony Środowiska

Wykładowca: prof. dr hab. Izabela Sosnowska

Semestr: zimowy

Liczba godz. wykł./tydz.: 2

Liczba godz. ćw./tydz.: 0

Kod: 13.201OG4

Ilość punktów kredytowych: 2,5

Program:

Wykład jest poświęcony wybranym zjawiskom fizycznym szczególnie istotnych dla ochrony środowiska. Wykład obejmuje takie działy fizyki jak: mechanika, termodynamika, elektryczność i magnetyzm, optyka oraz pewne zagadnienia fizyki współczesnej. Wykłady są bogato ilustrowane pokazami. Szczególny nacisk położono na zrozumienie i umiejętność opisu zjawisk zachodzących w środowisku.

Uwaga: wykład nie daje punktów kredytowych studentom Wydziału Fizyki!!!

Proponowane podręczniki:

Zajęcia wymagane do zaliczenia przed wykładem:

Forma zaliczenia:

Egzamin

***

Przedmiot: OG5 MS Windows 2000

Wykładowca: dr Krzysztof Karpierz

Semestr: letni

Liczba godz. wykł./tydz.: 2

Liczba godz. ćw./tydz.: 2

Kod: 11.002OG5

Ilość punktów kredytowych: 10

Cel wykładu:

Kurs przygotowuje studentów do budowy, konfiguracji, optymalizacji i administracji sieci komputerowej bazującej na serwerze Windows 2000.

Szkolenia przygotowują do uzyskania certyfikatu MCP (Microsoft Certified Profesional) – tytułu, który jest honorowany na całym świecie (więcej informacji na temat certyfikatów można znaleźć na stronach: http://www.microsoft.com/poland/train_cert/certyfikaty.htm). Szkolenia skierowane są do studentów licencjatu Metody komputerowe fizyki, ale zapraszamy na nie również studentów innych specjalizacji.

Program:

Szkolenie zawiera informacje dotyczące Windows 2000 Professional i Windows 2000 Server i jest odpowiednikiem kursu Microsoft: 2152 Implementing MS Windows 2000 Professional and Server.

Zajęcia obejmują następujące tematy:

  1. Konfigurowanie środowiska Windows 2000.
  2. Łączenie użytkowników Windows 2000 z siecią.
  3. Planowanie i tworzenie grup lokalnych i globalnych.
  4. Planowanie i przypisywanie uprawnień NTFS.
  5. Udostępnianie plików, folderów, drukarek.
  6. Inspekcję zasobów i zdarzeń.
  7. Zarządzanie uprawnieniami.
  8. Zarządzanie drukarkami.
  9. Zarządzanie dyskami.
  10. Ochronę zasobów przed zniszczeniem.
  11. Instalację i konfigurowanie sesji terminalowych

Implementację serwerów pracujących w systemie Windows 2000

Proponowane podręczniki:

Materiały Microsoft Press udostępnione studentom na zajęciach.

Literatura uzupełniająca:

Networking Essential wydawnictwa Microsoft Press.

Zajęcia wymagane do zaliczenia przed wykładem:

Zaliczenie co najmniej 60 godzin zajęć informatycznych w ramach studiów ogólnych (tzn. oprócz Programowania I).

Znajomość podstaw zagadnień związanych z sieciami komputerowymi, np. Opisanych w książce Networking Essential wydawnictwa Microsoft Press (dostępna od lipca 1999 w bibliotece IFD).

Forma zaliczenia:

Warunkiem zaliczenia zajęć jest uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium końcowego. Po ukończeniu zajęć i zdaniu egzaminu w autoryzowanym ośrodku egzaminacyjnym Microsoft możliwe będzie uzyskanie tytułu MCP. Egzamin będzie bezpłatny dla osób, które uzyskają najlepsze wyniki z kolokwium końcowego.

Uwaga: studentom studiów magisterskich Wydziału Fizyki zajęcia OG5, OG6 i OG9 mogą być zaliczone do godzin ogólnych w wymiarze sumarycznym do 60h (5 punktów kredytowych).

***

Przedmiot: OG6 SQL 2000

Wykładowca: w roku akademickim 2002/2003 wykład nie odbywa się

Semestr: zimowy

Liczba godz. wykł./tydz.: 2

Liczba godz. ćw./tydz.: 2

Kod: 11.002OG6

Ilość punktów kredytowych: 10

Cel wykładu:

Kurs zapoznaje studentów z ogólnymi zagadnieniami związanymi z relacyjnymi bazami danych. Umożliwia studentom nabycie wiedzy i umiejętności tworzenia i zarządzania bazami danych poprzez Microsoft SQL-Server 2000 na platformie Windows 2000.

Szkolenia przygotowują do uzyskania certyfikatu MCP (Microsoft Certified Profesional) – tytułu, który jest honorowany na całym świecie (więcej informacji na temat certyfikatów można znaleźć na stronach: http://www.microsoft.com/poland/train_cert/certyfikaty.htm).

Szkolenia skierowane są do studentów licencjatu Metody komputerowe fizyki, ale zapraszamy na nie również studentów innych specjalizacji. Szkolenia i pierwsze podejście do egzaminu MCP są dla studentów bezpłatne (patrz poniżej). Szkolenia nie są obowiązkowe.

Program:

Zajęcia będą obejmowały tematykę licencjonowanego kursu Microsoft:

"Programming a Microsoft SQL Server 2000 Database".

Na pierwszych zajęciach słuchacze zostaną zapoznani z podstawowymi pojęciami z zakresu relacyjnych baz danych, w szczególności ze strukturą Servera SQL, jego funkcjami i możliwościami.

Główna cześć zajęć skoncentrowana będzie na nauczeniu języka Transact-SQL, służącego do tworzenia, zarządzania i modyfikacji baz danych na serwerze MS-SQL. Można ją podzielić na trzy części:

  1. Tworzenie bazy danych, plików i grup plików bazy danych, tabel i typów danych użytkownika.
  2. Implementacja integralności danych oraz optymalizacja bazy danych.

    3. Omówione zostaną typy integralności danych, zagadnienia związane ze stosowaniem wartości domyślnych, kluczy podstawowych i obcych oraz reguł. Wprowadzone zostanie pojecie indeksów oraz zagadnienia związane z ich planowaniem, tworzeniem i konserwacja.

  3. Zaawansowane techniki kwerend.

Ta cześć zajęć poświecona będzie tworzeniu rozbudowanych programów w T-SQL, służącym modyfikacji danych oraz uzyskiwaniu zestawień statystycznych z baz danych. Obejmować ona będzie definiowanie widoków, procedur przechowywanych, funkcji oraz trygerów.

Na zakończenie omówione zostaną zagadnienia związane z programowaniem baz danych znajdujących się na wielu komputerach, a także mechanizmy Serwera SQL zapewniające poprawę wydajności baz danych. Przedstawione będą typowe problemy związane ze współużytkowaniem baz danych oraz metody poprawy działania. Ta część zajęć stanowić będzie pewien bardzo elementarny wstęp do zagadnień związanych z administracja baz danych.

Proponowane podręczniki:

Materiały Microsoft Official Curriculum, udostępnione studentom na zajęciach.

MS SQL Server: Books Online, udostępnione studentom na zajęciach w wersji elektronicznej.

Literatura uzupełniająca:

Książki wydawnictwa Microsoft Press.

Zajęcia wymagane do zaliczenia przed wykładem:

Zaliczenie co najmniej 60 godzin zajęć informatycznych (oprócz Programowania I).

Forma zaliczenia:

Warunkiem zaliczenia zajęć jest uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium końcowego. Po ukończeniu zajęć i zdaniu egzaminu w autoryzowanym ośrodku egzaminacyjnym Microsoft możliwe będzie uzyskanie tytułu MCP. Egzamin będzie bezpłatny dla osób, które uzyskają najlepsze wyniki z kolokwium końcowego.

Uwaga: studentom studiów magisterskich Wydziału Fizyki zajęcia OG5, OG6 i OG9 mogą być zaliczone do godzin ogólnych w wymiarze sumarycznym do 60h (5 punktów kredytowych).

***

Przedmiot: OG7 Modeling Reality

Wykładowca: prof. dr hab. Iwo Białynicki-Birula

Semestr: letni
Tuesdays 17:15 - 19:00
Hoża 69, Lecture Hall SDD
First lecture 18.02.2003

Liczba godzin wykł./tydz.: 2

Liczba godzin ćw./tydz.:

Kod: 11.102OG7

Liczba punktów kredytowych: 2,5

Program:

Computers help now in almost every human activity. At the beginning they served only to perform involved calculations in science and engineering, but today, owing to their low price, friendly user interface, and versatility, they have become a necessary tool for most educated people.

The course Modeling Reality is intended for students without deep knowledge in computer science, who would like to learn about possible applications of computers to physical, biological, psychological, ecological and mathematical reality. This course is offered for the third time; previous versions were given in Polish. The survey conducted at the end of this course last year has shown that some students misunderstood my intensions and expected a more detailed treatment of various subjects. Therefore, I would like to warn the potential participants that this is not a specialized course that will give a deeper understanding of such subjects as, for example, neural networks, graph theory, genetic algorithms, game theory, or chaos. Each of these topics, when treated in depth, becomes a fully blown monograph. My intention is to give a broad, semi-popular overview, devoting one lecture to each subject. The material covered in this course will be illustrated with the help of more than 20 programs written for this purpose.

I hope that after taking this course the participants will find it easier to apply methods of computer modeling to the problems in their field of interest. To understand the lectures it will be enough, in principle, to know mathematics at the high-school level. However, to grasp fully the fundamental concepts introduced in this course will require an extra effort on the part of less experienced participants. The newly published book (Modelowanie rzeczywistości, Iwo Białynicki-Birula and Iwona Białynicka-Birula, Prószyński i S-ka, Warszawa, 2002) should help in this endeavor.

Plan of lectures:

  1. From Building Blocks to Computers: Models and Modeling
  2. The Game of Life: Legendary Cellular Automaton
  3. Heads or Tails: Probability of an Event
  4. Galton's Board: Probability and Statistics
  5. Twenty Questions: Probability and Information
  6. Snowflakes: Evolution of Dynamic Systems
  7. The Lorentz Butterfly: Deterministic Chaos
  8. From Cantor to Mandelbrot: Self-similarity and Fractals
  9. Monkey at the Keyboard: Statistical Linguistics
  10. The Bridges of Koenigsberg: Graph Theory
  11. Prisoner's Dilemma: Game Theory
  12. Let the Best Man Win: Genetic Algorithms
  13. Computers Can Learn: Neural Networks
  14. Chance Encounters: Modeling Society
  15. Universal Computer: Turing Machine
  16. Hal, R2D2 and Number 5: Artificial Intelligence

Proponowane podręczniki:

Zajęcia sugerowane do zaliczenia przed wykładem:

Forma zaliczenia:
Warunkiem zaliczenia jest obecność na wykładach. Warunkiem uzyskania stopnia jest przedstawienie projektu opartego na uzyskanej na wykładzie wiedzy.

***

Przedmiot: OG8 Fizyka w doświadczeniach

Wykładowca: prof. dr hab. Jan Gaj

Semestr: letni
Środy 16 - 18, SSD Hoża 69
od 19.02.2003

Liczba godzin wykł./tydz.: 2

Liczba godzin ćw./tydz.: 0

Kod: 11.102OG8

Liczba punktów kredytowych: 2,5

Wykład przeznaczony dla studentów wszelkich kierunków studiów poza fizyką i astronomią a także dla studentów specjalizacji "Dydaktyka i popularyzacja fizyki" na Wydziale Fizyki.

Program:

Celem wykładu jest poszukiwanie drogi od prostych doświadczeń i obserwacji do wybranych praw rządzących zjawiskami fizycznymi. Znaczna część doświadczeń ilustrujących wykład nadaje się do wykonania w warunkach domowych (jak w książce J. Gaj, Laboratorium Fizyczne w domu, WNT, Warszawa 1980 czy w serii artykułów Laboratorium Wiedzy i Życia,Wiedza i Życie, XII.2000; VII.2001) . Wzory i rachunki będą zredukowane do niezbędnego minimum. Rozważane doświadczenia i obserwacje są ułożone w czterech częściach:

  1. Siła i ruch.
  2. Drgania i fale.
  3. Ciepło i cząsteczki.
  4. Pola i prądy.
  5. Światło widzialne i niewidzialne.
    6.

Proponowane podręczniki:
 J. Gaj, Laboratorium Fizyczne w domu.

Artykuły: Laboratorium Wiedzy i Życia, Wiedza i Życie, XII.2000; VII.2001.

Zajęcia sugerowane do zaliczenia przed wykładem:

Forma zaliczenia:

Egzamin

***

Przedmiot: OG9 Visual Studio.NET – język C#

Wykładowca: dr Jacek Jasiak

Semestr: zimowy

Liczba godz. wykł./tydz.: 2

Liczba godz. ćw./tydz.: 2

Kod: 11.002OG9

Ilość punktów kredytowych: 10

Cel wykładu:

Kurs uczy studentów tworzenia profesjonalnych aplikacji przy wykorzystaniu pakietu Visual Studio .NET firmy Microsoft.

Zajęcia są pomocne w uzyskaniu certyfikatu MCP (Microsoft Certified Profesional) – tytułu, który jest honorowany na całym świecie (więcej informacji na temat certyfikatów można znaleźć na stronach: http://www.microsoft.com/poland/train_cert/certyfikaty.htm) - niestety w chwili obecnej (wrzesień 2002) nie ma jeszcze żadnego egzaminu związanego bezpośrednio z tym wykładem. Zajęcia są skierowane do studentów licencjatu Metody komputerowe fizyki, ale zapraszamy na nie również studentów innych specjalizacji.

Program:

W semestrze zimowym kurs będzie dotyczył programowania w języku C#, będącym lansowaną przez Microsoft uproszczoną postacią C++ i będzie oparty na kursie Microsoftu nr 2124 – Programming with C#.

Program tego kursu:

  1. Wprowadzenie do platformy Microsoft .NET.
  2. Wprowadzenie do języka C#.
  3. Używanie zmiennych.
  4. Instrukcje i wyjątki.
  5. Metody i parametry.
  6. Tablice.
  7. Podstawy programowania obiektowego.
  8. Używanie zmiennych typu wskaźnikowego.
  9. Tworzenie i usuwanie obiektów.
  10. Dziedziczenie w C#.
  11. Agregacja, przestrzenie nazw, moduły i zespoły.
  12. Własności i indeksowanie.
  13. Atrybuty.
    14.

Jeśli będzie czas, poruszone zostaną również bardziej zaawansowane zagadnienia związane z platformą .NET.

Uwaga: studentom studiów magisterskich Wydziału Fizyki zajęcia OG5, OG6 i OG9 mogą być zaliczone do godzin ogólnych w wymiarze sumarycznym do 60h (5 punktów kredytowych).

Proponowane podręczniki:

Materiały Microsoft Press udostępnione studentom na zajęciach.

Literatura uzupełniająca:

Dowolne podręczniki dotyczące programowania w języki C# i platformy .NET.

Zajęcia wymagane do zaliczenia przed wykładem:

Zaliczenie co najmniej 60 godzin zajęć informatycznych w ramach studiów ogólnych (tzn. oprócz Programowania I).

Forma zaliczenia:

Warunkiem zaliczenia zajęć jest uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium końcowego. Po ukończeniu zajęć i zdaniu egzaminu w autoryzowanym ośrodku egzaminacyjnym Microsoft możliwe będzie uzyskanie tytułu MCP. Egzamin będzie bezpłatny dla osób, które uzyskają najlepsze wyniki z kolokwium końcowego.

Uwaga: studentom studiów magisterskich Wydziału Fizyki zajęcia OG5, OG6 i OG9 mogą być zaliczone do godzin ogólnych w wymiarze sumarycznym do 60h (5 punktów kredytowych).

***

Przedmiot: OG9 Visual Studio.NET –Visual Basic

Wykładowca: dr hab. Andrzej Golnik

Semestr: letni

Liczba godz. wykł./tydz.: 2

Liczba godz. ćw./tydz.: 2

Kod: 11.002OG9

Ilość punktów kredytowych: 10

Cel wykładu:

Kurs uczy studentów tworzenia profesjonalnych aplikacji przy wykorzystaniu pakietu Visual Studio .NET firmy Microsoft.

Zajęcia przygotowują do uzyskania certyfikatu MCP (Microsoft Certified Profesional) – tytułu, który jest honorowany na całym świecie (więcej informacji na temat certyfikatów można znaleźć na stronach: http://www.microsoft.com/poland/train_cert/certyfikaty.htm). Zajęcia są skierowane do studentów licencjatu Metody komputerowe fizyki, ale zapraszamy na nie również studentów innych specjalizacji.

Program:

W semestrze letnim kurs będzie dotyczył programowania w Visual Basicu i będzie oparty na kursach Microsoftu:

2559-Introduction to Visual Basic .NET Programming with Microsoft .NET, oraz

2565-Developing Microsoft .NET Applications for Windows (Visual Basic .NET).

Główne zagadnienia:

  1. Tworzenie interfejsu użytkownika z takimi elementami jak: menu, paski narzędzi, paski stanu, okna dialogowe przy pomocy Microsoft Windows® Forms and controls
  2. Tworzenie metod (funkcje i procedury) zwracających żądane wartości
  3. Testowanie i analizowanie aplikacji
  4. Techniki programowania do tworzenia klas, metod i określania ich właściwości
  5. Podłączanie aplikacji do źródeł danych przy użyciu Microsoft ADO.NET
  6. Użycie komponentów .NET i COM w aplikacjach Windows Forms
  7. Tworzenie aplikacji wielowątkowych
  8. Konfiguracja i poziomy zabezpieczeń aplikacji.

Uwaga: studentom studiów magisterskich Wydziału Fizyki zajęcia OG5, OG6 i OG9 mogą być zaliczone do godzin ogólnych w wymiarze sumarycznym do 60h (5 punktów kredytowych).

Proponowane podręczniki:

Materiały Microsoft Press udostępnione studentom na zajęciach.

Literatura uzupełniająca:

Dowolne podręczniki dotyczące programowania w Visual Basicu (lub Visual Studio .NET)

Zajęcia wymagane do zaliczenia przed wykładem:

Zaliczenie co najmniej 60 godzin zajęć informatycznych w ramach studiów ogólnych (tzn. oprócz Programowania I).

Forma zaliczenia:

Warunkiem zaliczenia zajęć jest uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium końcowego. Po ukończeniu zajęć i zdaniu egzaminu w autoryzowanym ośrodku egzaminacyjnym Microsoft możliwe będzie uzyskanie tytułu MCP. Egzamin będzie bezpłatny dla osób, które uzyskają najlepsze wyniki z kolokwium końcowego.

Uwaga: studentom studiów magisterskich Wydziału Fizyki zajęcia OG5, OG6 i OG9 mogą być zaliczone do godzin ogólnych w wymiarze sumarycznym do 60h (5 punktów kredytowych).

***

Przedmiot: OG10 Fizyka dnia codziennego

Wykładowca: prof. dr hab. Ryszard Kutner

Semestr: letni
środy 17 - 19 (od 19.02.2003)
aula (parter) ul. Smyczkowa 5/7

Liczba godz. wykł./tydz.: 2

Liczba godz. ćw./tydz.: 0

Kod: 11.002OG10

Ilość punktów kredytowych: 2,5

Celem zajęć jest odpowiedź na pytania dotyczące przyrody, techniki a także nas samych jakie się pojawiają w trakcie naszej codziennej aktywności czyli od samego rana aż do wieczora. Inaczej mówiąc, będziemy patrzeć na otaczający nas świat oczami kogoś kto nie jest fizykiem ale potrafi się dziwić, natomiast odpowiedzi na postawione pytania będzie udzielał fizyk zakładając, że znajomość fizyki wśród słuchaczy jest na poziomie elementarnym. Wykład jest bogato ilustrowany pokazami, filmami, animacjami i symulacjami natomiast opis matematyczny nie wychodzi poza poziom ogólnokształcący. Zakładam jednak, że słuchacze chcą zrozumieć otaczającą nas rzeczywistość i zamierzają aktywnie uczestniczyć w wykładzie. Jest on przeznaczony dla uczniów, studentów a także nauczycieli.

Program:

Na wykładzie postaram się odpowiedzieć na wiele pytań uszeregowanych tak jak się pojawiają, od poranka aż po zmierzch a więc nie według tradycyjnego podziału dostarczanego przez fizykę. Reasumując, można powiedzieć, że wykład stanowi próbę prostego opisu postrzeganej przez nas codzienności i może być traktowany jako naturalne wprowadzenie do systematycznego kursu fizyki. Oto przykładowe pytania, które warto stawiać nawet wtedy gdy zna się na nie odpowiedź:

I O poranku

Dlaczego słyszymy?
Jak to się dzieje, że widzimy w kolorach?
Jak działają okulary i soczewki kontaktowe?
Skąd się bierze rosa?
Gdy mgła opada to czy idzie na pogodę?
Dlaczego lustro w łazience i okno w kuchni zaparowuje?
Dlaczego niebo jest błękitne?
Dlaczego słońce świeci na żółto?
Jak udaje nam się zaczerpnąć powietrza czyli na czym polega oddychanie?
Na czym polega picie?
Jak wyjąć obrus spod szklanki z wodą nie dotykając szklanki?
Dlaczego parówki w trakcie gotowania pękają wzdłuż?
Dlaczego rury kanalizacyjne "grają"?
Jak z cytryny zrobić latarkę, elektromagnes i dzwonek?
Dlaczego nie da się wstać z krzesła nie pochylając ciała do przodu?
Dlaczego krzesło stojące na podłodze nie podskakuje spontanicznie?
W jaki sposób gniazdko sieciowe dostarcza nam prąd?
Czy chłodziarka chłodzi?
Na jakiej zasadzie działa komunikacja bezprzewodowa np. radio i telewizja?
...

II Jedziemy do pracy

Dlaczego szyby widziane z zewnątrz są (niemal) czarne?
Które punkty koła tramwajowego poruszają się do tyłu gdy tramwaj porusza się do przodu?
Jak wyprowadzić samochód z poślizgu?
Dlaczego światła stopu w samochodzie są koloru czerwonego?
Prosta teoria ulicznego korka samochodowego
Dlaczego okna są (najczęściej) dwuszybowe?
Dlaczego zimą ubieramy się "na cebulkę"?
Dlaczego latem dzień jest dłuższy a zimą krótszy?
Co to jest tęcza?
Dlaczego statek nie tonie?
Na jakiej zasadzie lata samolot?
Czy w czasie wichury lufcik dachowy powinien być zamknięty czy uchylony?
Na czym polega zaćmienie słońca i księżyca?
Jak działa klej?
Jak działa długopis a jak ołówek?
Jak działa ekran laptopa?
Na jakiej zasadzie działa telefon?
...

III Już wieczór

Dlaczego zachód słońca potrafi być krwawo czerwony a wschód nigdy?
Dlaczego w żarówce wykorzystywane jest włókno wolframowe?
Dlaczego po zmroku szyby okienne działają w mieszkaniu (niemal) jak lustro?
Dlaczego księżyc świeci?
Dlaczego gwiazdy mrugają?
...

Dodatek weekendowo-wakacyjny
Dlaczego wierzchołki drzew nie wysychają?
Dlaczego liście są zielone?
Dlaczego piłka wirująca nie leci po linii prostej?
Dlaczego łatwiej utrzymać równowagę siedząc na rowerze poruszającym się niż stojącym?
Dlaczego w rowerze jest zamontowana przerzutka?
Co to jest miraż?
Dlaczego lód pływa?
Dlaczego na łyżwach można się ślizgać po lodzie?
Dlaczego smarowanie ułatwia ślizganie?
Dlaczego mroźne poranki są słoneczne?
Na jakiej zasadzie działa aparat fotograficzny?
...

Proponowane podręczniki:

P.G. Hewitt, Fizyka wokół nas.

J. Gaj, Laboratorium fizyczne w domu.

K. Ernst, Fizyka sportu

C. Suplee, Fizyka XX wieku.

Encyklopedia multimedialna PWN, PWN Warszawa 1999-2002

R. Greenler, Tęcze, glorie i halo czyli niezwykłe zjawiska optyczne w atmosferze.

A. Strzałkowski, O siłach rządzących światem.

A. Isaacs, Słownik fizyki.

Encyklopedia fizyki współczesnej, PWN, Warszawa 1983.

Portal Edukacyjny Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego: http://front.fuw.edu.pl/studia/

Zajęcia wymagane do zaliczenia przed wykładem:

Forma zaliczenia:

 

Przedmiot: 491 Jak sprzedawać naukę, czyli o popularyzacji fizyki

Wykładowca: w roku akademickim 2002/2003 wykład nie odbywa się

Semestr: zimowy i letni

Liczba godzin wykł./tydz.: 2

Liczba godzin ćw./tydz.: 0

Kod: 13.204491

Liczba punktów kredytowych: 5

Program:

  1. Wiedza na sprzedaż: wczoraj, dziś i jutro. Podstawowe zasady przemawiania, wygłaszania wykładów i prelekcji. Czy każdy może zostać Demostenesem?
  2. Jak napisać artykuł lub książkę? Pisma o różnym poziomie i skierowane do różnych grup odbiorców. Jak pisać do tych różnych kategorii?
  3. Popularyzacja nauki w Polsce i na świecie. Czego oczekują odbiorcy? Czy umiemy "sprzedawać" naukę?
  4. Pojawienie się nowych środków wyrazu: fotografii, filmu, radia i TV, komputerów i prezentacji multimedialnych.
  5. Sensacja w nauce. Efekty rewolucji naukowo-technicznej - ogromny zalew informacji o osiągnięciach, a możliwości percepcji i ... pamięci człowieka.
  6. Jak się robi popularnonaukową audycję, film i program TV.
  7. Obraz polskiej nauki w mass mediach. Filmy promocyjne i instruktażowe - ich najczęstsze cechy i wady. Prezentacja multimedialna.
  8. Opowiadać, czy dyskutować? Kto chce słuchać "wymądrzania" się uczonych? Popularyzacja, czy publicystyka naukowa? Edukacja i popularyzacja nauki - czy to jest to samo?
  9. Marketing nauki. Jak wprowadzić nowe osiągnięcia na rynek w niełatwej sytuacji rynkowej? Reklama nauki.
  10. Czy można nauką zainteresować wszystkich? Poziom społeczeństwa, a poziom popularyzacji.

Uwaga: Wykład jest przeznaczony dla studentów specjalizacji "Dydaktyka i popularyzacja fizyki"; oraz dla studentów wydziałów przyrodniczych. Studentom innych specjalizacji Wydziału Fizyki może być zaliczony do godzin pozakierunkowych.

Proponowane podręczniki:

Zajęcia wymagane do zaliczenia przed wykładem:

Forma zaliczenia:

Egzamin

***

Przedmiot: 558 Doświadczenia historyczne w fizyce

Wykładowca: dr Anna Kaczorowska

Semestr: zimowy

Liczba godzin wykł./tydz.: 2

Liczba godzin ćw./tydz.: 0

Kod: 13.205558

Liczba punktów kredytowych: 2,5

Wykład ukazuje wybrane postaci fizyków i ich słynne doświadczenia na tle wydarzeń historycznych i wydarzeń z dziedziny kultury. Studenci mają możliwość zapoznania się z tłumaczeniami oryginalnych tekstów uczonych, w których uczeni opisują sposoby wykonania doświadczeń i związane z nimi emocje, rozczarowanie, wzruszenie, zadziwienie.

W czasie wykładu studenci korzystają z tych tekstów w miarę możliwości powtarzają opisane w nich doświadczenia, porównując ich interpretację dawną i współczesną, śledzą ewolucję wybranych pojęć fizycznych.

Program:

  1. Galileusz i jego doświadczenie. Proces Galileusza.
  2. Pojęcie próżni, Arystoteles, doświadczenia W. Magniego, B. Pascala, E. Torricellego.
  3. Wybrane doświadczenia I. Newtona.
  4. Ewolucja poglądów na temat światła. Doświadczenia Younga, Fresnela.
  5. Ewolucja poglądów na budowę Układu Planetarnego. Ptolemeusz, Kopernik, Kepler, Tycho de Brahe. Odkrycie Neptuna, Urana, Plutona.
  6. Odkrycie prądu elektrycznego. Doświadczenia Galvaniego, Volty, Oersteda, Amper’a.
  7. Wybrane doświadczenia M. Faradaya.
  8. Narodziny termodynamiki. Carnot, Laplace, Mayer, Joule.
  9. Ewolucja wyobrażeń o budowie atomowej. Atomy Demokryta, Daltona, Doświadczenie Perrina, ruchy Browna.
  10. Narodziny mechaniki kwantowej. Widma emisyjne, zjawisko fotoelektryczne, odkrycie promieniotwórczości naturalnej, doświadczenie Rutherforda, koncepcja Plancka promieniowania termicznego ciał.

Uwaga: Wykład jest przeznaczony dla studentów specjalizacji "Dydaktyka i popularyzacja fizyki" oraz dla studentów wydziałów przyrodniczych. Studentom innych specjalizacji Wydziału Fizyki może być zaliczony do godzin pozakierunkowych

Proponowane podręczniki:

Zajęcia wymagane do zaliczenia przed wykładem:

Forma zaliczenia:

Egzamin ustny