Sobotnie wykłady dla uczniów
« wszystkie zajęcia w tej sesji
7 maja 2005 |
„Energia w przyrodzie” | |
---|---|---|
sobotni wykład otwarty dla uczniów gimnazjów | ||
prowadzący: | dr Andrzej Wysmołek | |
asysta: | ||
czas: | 10:00-11:30, 12:00-13:30 | |
miejsce: | Wydział Fizyki UW, ul. Hoża 69, Sala Duża Doświadczalna |
Streszczenie
Energia jest jednym z najważniejszych pojęć nie tylko w fizyce, ale również w chemii, biologii i innych naukach przyrodniczych. Wszystkie zjawiska w przyrodzie mają swoje odzwierciedlenie w jej przemianach. Nie ma tu wyjątków ani podziału na przyrodę ożywioną i nieożywioną. Nie ma znaczenia czy są to procesy chemiczne, jądrowe, mechaniczne, elektryczne, magnetyczne, cieplne, świetlne – zawsze towarzyszy im przemiana jednej postaci energii w inną.
Energia może przejawiać się w różnych formach. Gdy kosztem energii wykonywana jest praca, wyczerpuje się zapas energii w jej w dotychczasowej postaci. Nie oznacza to jednak, że energia ginie – odnajdujemy ją w innej formie. Jest to przejaw zasady zachowania energii. Zgodnie z tą zasadą energia potencjalna ciężkości spadającego ciężarka zamienia się w jego energię kinetyczną, którą potem można zamienić np. w energię elektryczną. Podobnie, energia pola elektrycznego naładowanego kondensatora może zamienić się w energię pola magnetycznego wytworzonego wokół zwojnicy albo w energię cieplną, jeśli kondensator rozładuje się np. przez opornik. Jeśli prąd rozładowania kondensatora popłynie przez żarówkę albo diodę elektroluminescencyjną to energia pola elektrycznego zamieni się w światło.
Na wykładzie zaprezentujemy doświadczenia, które łączą w sobie różne działy fizyki. To właśnie energia jest spoiwem, które je ze sobą wiąże. Nasze rozważania zaczniemy od Słońca – największego źródła energii jakie znajduje się w pobliżu Ziemi. Dzięki światłu słonecznemu zachodzi, podstawowy dla rozwoju roślin, proces fotosyntezy. Bez niego trudno wyobrazić sobie życie na Ziemi, choćby dlatego, że zmagazynowana energia słoneczna, w postaci węgla kamiennego i ropy naftowej, jest podstawowym paliwem używanym aktualnie przez naszą cywilizację. Poza tym, nie mielibyśmy przecież co jeść…