Sobotnie wykłady dla uczniów
« wszystkie zajęcia w tej sesji
|
21 kwietnia 2012 |
„Cztery żywioły” | |
|---|---|---|
| sobotni wykład otwarty dla uczniów gimnazjów | ||
| prowadzący: | mgr Andrzej Gołębiewski | |
| asysta: | ||
| czas: | 10:00-11:30, 12:00-13:30 | |
| miejsce: | Wydział Fizyki UW, ul. Hoża 69, Sala Duża Doświadczalna | |
Streszczenie
Starożytni Grecy do opisu świata używali czterech kategorii zwanych
żywiołami. Według encyklopedii to:
- Aidoneus, czyli ZIEMIA – zimna i sucha,
- życiodajna Hera, czyli POWIETRZE – gorące i wilgotne,
- Zeus błyszczący, czyli OGIEŃ – gorący i suchy,
- Nestis, czyli WODA – zimna i wilgotna.
Wszelkie powstawanie to łączenie się i rozdzielanie tych czterech elementów.
Ziemię nazywamy słusznie żywicielką bo jej płody są człowiekowi niezbędne do życia. Fizyk może ją kojarzyć z grawitacją – powszechnym ciążeniem. Powietrze, a w nim tlen, jest potrzebny do wegetacji wszelkich form żywych. Ogień jest synonimem źródła energii cieplnej, bez której życie by zamarło. Woda to także istotny czynnik warunkujący istnienie. Wywiera ona, jak inne ciecze, ciśnienie hydrostatyczne zależne od wysokości słupa i gęstości. W Układzie Słonecznym jedynie na Ziemi spełnione są te wszystkie „życiodajne” warunki. Nie zapominajmy, że żywioły mogą też być groźne i dość często o tym przypominają.
Na dzisiejszym spotkaniu zostaną zilustrowane podstawowe pojęcia i prawa związane z tematem. Niektóre warto zapamiętać:
- wszelkie dwa ciała przyciągają się wzajemnie – prawo powszechnej grawitacji,
- energia to zdolność do wykonania pracy; potencjalną ma ciało uniesione,
- masa to ilość materii, z której składa się dane ciało,
- ciężar to siła, z jaką Ziemia przyciąga ciało,
- waga to tylko przyrząd do ważenia,
- masa właściwa to stosunek masy do objętości,
- ciepło to energia wewnętrzna ciała równa sumie wszystkich rodzajów energii cząsteczek,
- temperatura to stopień ogrzania ciała, energia kinetyczna (ruchu) cząsteczek,
- prawo Pascala: ciśnienie wywarte na ciecz rozchodzi się wszechstronnie i równomiernie,
- prawo Archimedesa: na każde ciało zanurzone w cieczy działa siła wyporu skierowana ku górze i równa co do wartości ciężarowi cieczy wypartej.
