On September 15, 2008, Lehman Brothers bank announced its bankruptcy.This started a panic on the US stock exchange and the subprimemortgage crisis that spread throughout the world. The consequences of these events are still visible today. How come a single event influenced banking systems on the other side of the globe? What is the concept of systemic risk? Is there a place for physics in the description of this phenomenon? Is Polish banking system safe? These and other questions will be addressed during the seminar.
Zapraszamy do sali 1.03, ul. Pasteura 5 o godzinie 18:30

Rafał Weron (Politechnika Wrocławska)
New trends in energy market forecasting
W ostatnich latach wiele metod zostało wypróbowanych w odniesieniu do prognozowania cen i zapotrzebowania na energię elektryczną, z różnym skutkiem. W referacie spróbuję wytłumaczyć złożoność dostępnych rozwiązań, ze szczególnym uwzględnieniem ich mocnych i słabych stron. Omówię również kierunki, w których moim zdaniem będzie lub powinna się rozwijać ta dziedzina w ciągu najbliższych kilku czy kilkunastu lat. W szczególności przedstawię nową metodę obliczania prognoz przedziałowych – Quantile Regression Averaging (QRA) – która polega na przeprowadzeniu regresji kwantylowej na zbiorze prognoz punktowych indywidualnych modeli prognostycznych. Co ciekawe, QRA pozwala wykorzystać dotychczasowe osiągnięcia w zakresie prognoz punktowych w celu obliczenia wysokiej jakości prognoz probabilistycznych. Uważam QRA za metodę szczególnie atrakcyjną z praktycznego punktu widzenia i oczekuję jej szerokiego zastosowania w prognozowaniu probabilistycznym, nie tylko w kontekście cen i zapotrzebowania na energię elektryczną, ale także w innych obszarach finansów, w szczególności w zarządzaniu ryzykiem. [1] R. Weron (2014) Electricity price forecasting: A review of the state-of-the-art with a look into the future, International Journal of Forecasting 30(4), 1030-1081 [Open access] (http://dx.doi.org/10.1016/ j.ijforecast.2014.08.008 ).
Zapraszamy do sali 1.03, ul. Pasteura 5 o godzinie 18:30

Paweł Sobkowicz (NCBJ Świerk)
Modeling of the impact of financing level on research innovation
Niski (i ciągle spadający) stosunek liczby propozycji grantowych uzyskujących finansowanie do całkowitej ich liczby wywiera znaczący wpływ na zachowania naukowców. Na seminarium omówiony zostanie model agentowy ewolucji systemu oceny i przyznawania grantów, roli czynników takich jak kompetencje recenzentów czy obecność arbitrażu. Model wskazuje negatywny wpływ aktualnego procesu finansowania badań na szanse projektów o innowacyjnym, wychodzącym poza utarte schematy charakterze.
Zapraszamy do sali 1.03, ul. Pasteura 5 o godzinie 18:30

Grzegorz Link (Wydział Fizyki UW)
A simple approach to implied volatility
Volatility, the variability of asset prices over time, is a key feature of financial markets. The one-day financial crash of 1987, asian currency crises of 1997-1998, dot-com bubble of early 2000s and financial crises of 2007-2008, all changed the perceived market volatility and strengthened the need for accurate volatility predictions. An estimation of future volatility—an implied volatility—is typically derived from option prices of the underlying asset. A simpler approach, not involving derivatives and relying solely on the basic asset's historical prices, will be shown. A simulated implied volatility (SIV) index will be constructed, and compared with known measures such as the VIX for S&P500, VXN for NASDAQ and VDAX for the german DAX index.
Zapraszamy do sali 1.03, ul. Pasteura 5 o godzinie 18:30

Tomasz Raducha (Wydział Fizyki UW)
Mathematical models of epidemics
During seminar I will present and briefly discuss the most important results in mathematical models of epidemics. Firstly, I will show differential models, known as SI, SIR and their modifications. Secondly, I will discuss equivalent models of a disease spreading on networks, in particular, random and scale-free networks.
Zapraszamy do sali 1.03, ul. Pasteura 5 o godzinie 18:30

Mateusz Wiliński (Wydział Fizyki UW)
New results in Complex Networks
Jak wielu znajomych ma człowiek? Jaki rodzaj badań zagwarantuje nam cytowalność? Jak kontrolować sieci złożone? Podczas swojego wystąpienia postaram się odpowiedzieć na te i wiele innych fascynujących pytań ze świata sieci złożonych. Opiszę również nowe wyniki zaprezentowane podczas konferencji NetSci-X 2016 przez najbardziej znanych badaczy w tej dziedzinie.
Zapraszamy do sali 1.03, ul. Pasteura 5 o godzinie 18:30

Dorota Aleksandrowska, Izabela Rytarewska, Denis Dobkowski-Ryłko, Sławomir Stasieńko (Wydział Fizyki UW)
Continuation of presentation of master theses schedules and preliminary results
Na seminarium przedstawione zostaną przez magistrantów w postaci krótkich prezentacji a następnie przedyskutowane cztery harmonogramy prac magisterskich dotyczących ekonofizyki oraz ew. wstępne wyniki.
Zapraszamy do sali 1.03, ul. Pasteura 5 o godzinie 18:30

Agnieszka Tofil, Jarosław Klamut, Kordian Czyżewski (Wydział Fizyki UW)
Schedules of master theses and preliminary results
Na seminarium zostaną przedstawione i przedyskutowane harmonogramy trzech prac magisterskich o charakterze ekonofizycznym oraz wstępne wyniki tych prac. Wspomniane prace dotyczą: wielofraktalnej analizy danych giełdowych, opisu danych finansowych za pomocą procesu stochastycznego błądzeń losowych w czasie ciągłym oraz analizy dochodów i bogactw gospodarstw domowych uzyskanych w przeciągu ostatniej dekady (głównie przeprowadzonej na podstawie najbardziej wiarygodnych danych dostarczonych przez Norweski Urząd Podatkowy).
Zapraszamy do sali 1.03, ul. Pasteura 5 o godzinie 18:30

Paweł Oświęcimka (Instytut Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie im. Henryka Niewodniczańskiego)
Theory of Multifractality: why we need it? Theoretical foundation, research, and perspective
Cechą charakterystyczną wielu układów naturalnych jest ich wieloskalowa organizacja. Własność tę można ilościowo opisać w ramach analizy fraktalnej lub nawet multifraktalnej, która pozwala na charakterystykę długozasięgowych, nieliniowych korelacji i stąd na rozpoznanie struktur wieloskalowych np. w szeregach czasowych. W ramach referatu przedstawione zostaną teoretyczne podstawy multifraktalności, metodologia jej identyfikacji oraz przykłady zastosowania w kontekście takich układów jak rynki finansowe, język naturalny czy procesy zachodzące na Słońcu. Warto zauważyć, że wspólny język opisu tak różnych z pozoru zjawisk pokazuje uniwersalność stosowanej metodologii i potwierdza jej ogromny potencjał badawczy.
Zapraszamy do sali 1.03, ul. Pasteura 5 o godzinie 18:30

Grzegorz Siudem (Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej)
Agent-based modeling of Hirsch index
W moim wystąpieniu opowiem o zastosowaniu metod fizyki statystycznej w scientometrii. Skupię się zwłaszcza na agentowym modelu indeksu Hirscha, zaproponowanym przez Ionescu i Choparda, który, we współpracy z kolegami z IBS PAN udało nam się rozwiązać ściśle i uprościć, nie tracąc przy tym jego dopasowania do rzeczywistych danych.
Zapraszamy do sali 1.03, ul. Pasteura 5 o godzinie 18:30

Jakub Pękalski (Instytut Chemii Fizycznej PAN)
Influence of boundary conditions on self-organization
Samorzutne porządkowanie (samoorganizacja) jest to proces podczas którego cząsteczki w wyniku wzajemnych interakcji oraz fluktuacji termicznych tworzą uporządkowane, stabilne termodynamicznie struktury. W trakcie seminarium przedstawię główne wyniki mojej rozprawy doktorskiej, dotyczącej samoorganizacji cząstek oddziałujących izotropowym potencjałem o krótkozasięgowym przyciąganiu i długozasięgowym odpychaniu. W szczególności, w oparciu o ścisłe rachunki oraz symulacje Monte Carlo, opiszę własności tego układu w przypadku dużych objętości, jak również gdy ograniczenia geometryczne mają istotny wpływ na samorzutnie porządkującą się strukturę.
Zapraszamy do sali 1.03, ul. Pasteura 5 o godzinie 18:30

Janusz Miśkiewicz (Instytut Fizyki Teoretycznej, Uniwersytet Wrocławski)
Power-Law Classification Scheme - World in Crises
Korelacje krzyżowe stanowią istotny element analizy danych szczególnietam, gdzie charakter oddziaływania nie jest dobrze poznany. Należyzauważyć, że dominującą rolę mają metody oparte na współczynnikuPearsona. W referacie przedstawione zostanie podejście alternatywne -Potęgowy Schemat Korelacji, który został oparty na odległości Manhattan i nie zakłada a priori postaci szukanej korelacji. Definiuje on siłę istabilności korelacji. Zaprezentowane zostaną przykłady zastosowaniaPotęgowego Schematu Korelacji do trzech klas zagadnień: analizy danychmakroekonomicznych, danych giełdowych oraz kursów wymiany walut zeszczególnym uwzględnieniem kryzysów mających miejsce w ostatnich latach.
Zapraszamy do sali 1.03, ul. Pasteura 5 o godzinie 18:30

Bartłomiej Włodarczyk (Wydział Fizyki UW)
Fractal analysis of stock market indices
W trakcie referatu przedstawię kluczowe aspekty jednego z najbardziej popularnych algorytmów badania szeregów fraktalnych, czyli analizy zdetrendowanych fluktuacji. Omówię istotne testowanie algorytmu oraz zastosowanie go do rzeczywistych szeregów czasowych wybranych giełd poszczególnych krajów byłego Bloku Wschodniego.
Zapraszamy do sali 1.03, ul. Pasteura 5 o godzinie 18:30

Piotr Tempczyk (Wydział Fizyki UW)
Analysis of time series reversability by using Pomeau criterion
Prezentacja będzie ściśle związana z tematyką odwracalności w czasie zjawisk fizycznych i związanych z nimi szeregów czasowych. Symetrie opisu zjawisk fizycznych i związane z nimi prawa zachowania leżą u podstaw większości obecnych teorii fizycznych. Symetria względem odwrócenia w czasie jest jedną z najważniejszych. W badaniach eksperymentalnych, mających na celu potwierdzenie modeli teoretycznych, mamy często do czynienia z zapisami pomiarów empirycznych w czasie, czyli właśnie z szeregami czasowymi. Metody testowania i ilościowej analizy ich odwracalności w czasie są słabo rozwinięte i do tej pory nie wzbudzały większego zainteresowania fizyków. Co za tym idzie, brakuje dobrze ugruntowanych narzędzi do badania szeregów czasowych pod tym kątem. Niniejsza praca ma na celu, choć w niewielkim stopniu, uzupełnić te lukę i zaproponować takie narzędzie. W pracy zostały zaproponowane trzy kryteria do badania odwracalności empirycznych szeregów czasowych zainspirowane pracami Yvesa Pomeau. Wszystkie trzy kryteria zostały zbadane na przykładzie syntetycznych szeregach czasowych o znanych rozkładach a następnie została sprawdzona ich odporność na różnego rodzaju szum. Następnie za pomocą tych kryteriów zostały zbadane szeregi empiryczne pochodzące z pomiarów meteorologicznych, medycznych oraz notowania giełdowe (przebiegi indeksów giełdowych).
Zapraszamy do sali 1.03, ul. Pasteura 5 o godzinie 18:30

Tomasz Raducha (Wydział Fizyki UW)
Realistic model of social interactions
W ramach prezentacji przedstawię klasyczny model interakcji społecznych R. Axelroda na sieci kwadratowej. Następnie omówię rozszerzenie tego modelu na sieci z koewolucją zbadane przez M. San Miguela et al. Sieci rozważane w obu modelach są dalekie od rzeczywistych sieci społecznych, które nie są ani regularne, ani losowe. Głównym zadaniem mojej pracy magisterskiej było rozwiązanie tego problemu. Jej wynikiem są cztery modyfikacje modelu, które zostaną przedstawione i omówione w moim referacie.
Zapraszamy do sali 1.03, ul. Pasteura 5 o godzinie 18:30

Mateusz Wiliński (Wydział Fizyki UW)
Complex correlation based networks - clustering and causalities in the market
I would like to introduce a method of calculation complex correlations in the market, using Hilbert transformation of financial data. Based on these correlations, a complete graph of dependencies can be created, where we can not only distinguish the strength of correlations but also the directions, which implies causalities in the market. For this completely new structure, I will propose some new and different methods of analysis. First, applying the Complex Principal Component Analysis and creating a synchronisation network from which the market clustering can be easily derived. Second, using the Edmonds algorithm to find the directed minimal spanning tree that describes both the structure and the causalities observed in the market.
Zapraszamy do sali 1.03, ul. Pasteura 5 o godzinie 18:30

Zdzisław Nowak (Wydział Fizyki UW)
Model of economic growth containing a structural transition (an analog of thermodynamic system possessing phase transitions). Part II
Pierwsza cześć referatu stanowi krótkie wprowadzenie do dwóch głównych modeli wzrostu (rozdz.13 książki B.J. Heijdra: "Foundations of Modern Macroeconomics"). W referacie skonfrontowane zostaną metodologie budowania modeli przez fizykę i ekonomię. Część druga poświęcona będzie naszkicowaniu bazujących na nich zdezagregowanych modelach umożliwiających opis zmian strukturalnych, czyli P. Kongsamut, S. Rebelo , D. Xie : "Beyond balanced growth", Rev. Econ. Stud. 68 869-882 (2001) oraz R.E. Lucas: "Trade & diffusion of industrial revolution", Amer. Econ. Journal - Macroecon. Jan 2009 p. 1-25.Na zakończenie przedstawiony zostanie model autorski. Zostanie on porównany z wyżej wymienionymi a w tym skonfrontowane zostaną przewidywania wszystkich trzech modeli w oparciu o dane empiryczne.
Zapraszamy do sali 1.03, ul. Pasteura 5 o godzinie 18:30

Zdzisław Nowak (Wydział Fizyki UW)
Model of economic growth containing a structural transition (an analog of thermodynamic system possessing phase transitions)
Pierwsza cześć referatu stanowi krótkie wprowadzenie do dwóch głównych modeli wzrostu (rozdz.13 książki B.J. Heijdra: "Foundations of Modern Macroeconomics"). W referacie skonfrontowane zostaną metodologie budowania modeli przez fizykę i ekonomię. Część druga poświęcona będzie naszkicowaniu bazujących na nich zdezagregowanych modelach umożliwiających opis zmian strukturalnych, czyli P. Kongsamut, S. Rebelo , D. Xie : "Beyond balanced growth", Rev. Econ. Stud. 68 869-882 (2001) oraz R.E. Lucas: "Trade & diffusion of industrial revolution", Amer. Econ. Journal - Macroecon. Jan 2009 p. 1-25.Na zakończenie przedstawiony zostanie model autorski. Zostanie on porównany z wyżej wymienionymi a w tym skonfrontowane zostaną przewidywania wszystkich trzech modeli w oparciu o dane empiryczne.